ABCD’s zijn figuren die helpen om interventies (ook wel “campagnes”
of “programma’s” genoemd) te maken of evalueren. ABCD is een Engelstalig
acroniem van “Acyclic Behavior Change Diagram”: kortom, een
gedragsveranderingsdiagram waarin geen ‘cycli’ zitten, oftewel, waarin
alle pijlen dezelfde kant op wijzen (in dit geval naar rechts). ABCD’s
maken de aannames, die de basis vormen van een interventie,
zichtbaar.
Algemene inleiding: XTC
Als je al weet hoe gedragsverandering werkt kun je dit stukje
overslaan en gelijk naar het kopje “ABCDs”
hieronder gaan
Om te begrijpen waarom deze aannames belangrijk zijn, eerst wat
uitleg over wat zo’n interventie is en hoe die werkt. Hierbij gebruik ik
voorbeelden uit mijn eigen onderzoek naar XTC-gebruik (een van de rondes
van Party Panel), onderdeel van de
Celebrate Safe campagne). De dosis MDMA (de werkzame stof in XTC) in
XTC-pillen is de afgelopen jaren gestegen. Vroeger bevatten XTC-pillen
ongeveer 80 milligram MDMA: precies de goede dosis van iemand van 60-80
kilogram. Tegenwoordig is het gemiddelde bijna 160 milligram per pil.
Als mensen hun pil die niet doormidden breken, of bij zwaardere pillen,
door drieëen of vieren, nemen ze te veel. Hierdoor is hun ervaring
minder goed en is gebruik schadelijker dan als je goed doseert. Daarom
hebben we onderzoek gedaan naar hoe mensen denken over deze
hooggedoseerde XTC. Uit dit onderzoek zal ik voorbeelden putten.
Wat is een interventie?
Een interventie is elke doelgerichte poging om het welzijn of de
gezondheid van mensen te verbeteren. Een interventie kan via de omgeving
werken, bijvoorbeeld door te zorgen dat er in schoolkantines geen
gefrituurd eten meer is. Een interventie kan zich ook rechtstreeks op de
doelgroep richten, bijvoorbeeld door jongeren te trainen om met stress
om te gaan. En een interventie kan zich ook op de omgeving ën de mensen
in de doelgroep richten.
Interventies die zich op de omgeving richten, doen dat altijd via
mensen. Alles in de omgeving wordt bepaald door andere mensen: het
schoolbestuur beslist bijvoorbeeld over het menu in de kantine, en
politici beslissen over sportvelden of fietspaden. Dit zijn mensen, net
als de mensen in de doelgroep. Interventies werken dus altijd door
mensen iets te laten doen, of het nu interventies zijn die zich op de
omgeving richten, op de doelgroep, of allebei.
Gedragsverandering
Het gedrag van mensen (bijvoorbeeld stoppen met roken, gezonder eten,
meer sporten, of beslissen om een sportveld aan te laten leggen) wordt
bestuurd door de hersenen. Als we het over gedragsverandering hebben,
gaat het er dus eigenlijk om dat er iets veranderd in de hersenen.
Zonder veranderingen in de hersenen is het onmogelijk om
gedragsverandering te bereiken.
Om gedrag te veranderen, moet je dus weten wat je moet veranderen in
de hersenen van mensen, en hoe. De eerste vraag die je moet kunnen
beantwoorden bij gedragsverandering is dus: waarom doen mensen wat ze
doen?
Waarom mensen doen wat ze doen
Er is al veel bekend over waarom mensen doen wat ze doen. Omdat
gedrag wordt bestuurd vanuit de hersenen valt het bestuderen van waarom
mensen doen wat ze doen onder de psychologie. Veel van dit onderzoek
komt uit de sociale en gezondheidspsychologie. Er zijn veel theoriëen
ontwikkeld die elk steeds een klein stukje gedrag verklaren. Wat die
theoriëen vaak doen is een stukje van de psychologie een naam geven. Een
simpel voorbeeld is bijvoorbeeld alle feitjes over de wereld samen
‘kennis’ te noemen, of alle opvattingen over de risico’s van een gedrag
’risicoperceptie.
De ‘reasoned action approach’
Een veel gebruikte theorie is bijvoorbeeld de ‘Reasoned Action
Approach’ (RAA), oftewel, de ‘aanpak voor beredeneerd gedrag’. Deze
theorie is een handig voorbeeld van hoe je kunt nadenken over waarom
mensen doen wat ze doen om twee redenen. Ten eerste is de theorie alleen
is bedoeld om specifiek gedrag te verklaren: beredeneerd gedrag, en dus
niet impulsief gedrag of gewoontegedrag. Ten tweede is de RAA lekker
overzichtelijk omdat er niet te veel variabelen in zitten.
De RAA stelt dat beredeneerd gedrag vooral wordt bepaald door of
mensen de intentie hebben dat gedrag uit te voeren. Die intentie wordt
dan weer voorspeld door hoe mensen over het gedrag denken. Die gedachtes
zijn gegroepeerd in drie clusters, die ‘attitude’, ‘waargenomen norm’,
en ‘waargenomen gedragscontrole’ heten. In de psychologie noemen we
zulke clusters van vergelijkbare gedachten meestal ‘variabelen’ of
‘constructen’. De variabelen in de RAA zijn geïllustreerd in Figuur
1.
In dit figuur representeren de boxjes de variabelen, en de pijltjes
laten zien welke variabelen volgens de theorie invloed hebben op welke
andere variabelen. De RAA voorspelt dus dat mensen doen wat ze doen
(tenminste, als het beredeneerd gedrag betreft) vanwege hun attitude,
waargenomen norm, en waargenomen gedragscontrole.
Attitude
Attitudes bestaan uit twee delen: de verwachtingen die mensen hebben
over de gevolgen van het gedrag, en de evaluaties van die verwachtingen,
oftewel, of ze die gevolgen prettig vinden of juist onprettig. Als je
een hogere dosis XTC gebruikt, is de kans dat je gaat hallucineren
bijvoorbeeld groter. Mensen die ervaring hebben met het gebruiken van
verschillende doses weten dit vaak, dus die zullen deze verwachting ook
hebben. De meeste mensen nemen XTC vanwege de euforische en
‘entactogene’ effecten: je voelt je heel gelukkig en verbonden met
andere mensen. Die hallucinaties zijn dus niet waarom de meeste mensen
XTC nemen, maar sommige mensen vinden ze toch prettig.
Dus, niet alleen hebben mensen verschillende verwachtingen van een
hoge dosis XTC (sommigen verwachten dat je dan meer gaat hallucineren en
anderen niet), mensen verschillen ook nog eens in of ze het prettig
vinden om te hallucineren door een hoge dosis XTC. Samen met alle andere
verwachtingen (welke effecten heeft een hoge dosis op je gezondheid? Op
je geheugen? Op je energie? Op hoe makkelijk je contact maakt?) en de
evaluaties die mensen daarvan hebben vormt dit je attitude.
Er zijn twee soorten attitude: experiëntiële attitude en
instrumentele attitude. experiëntiële attitude gaat meer over je
ervaringen en gevoelens, en instrumentele attitude gaat meer over doelen
en lange termijn behoeftes. Als iemand de effecten van XTC bijvoorbeeld
fijn vindt, dan is dat een voorbeeld van een opvatting die onder de
experiëntiële attitude valt. Als iemand geen XTC bij zich heeft, en
iemand anders biedt XTC aan, dan kan die persoon nadenken over dat die
XTC wellicht niet getest is, en misschien een hele hoge dosis MDMA
bevat, of vervuild is. Zo’n overweging is een voorbeeld van
instrumentele attitude. Experiëntiële attitude gaat dus meer over gevoel
en ervaring.
Waargenomen norm
Waargenomen norm gaat over de opvattingen die mensen hebben over
normen die bestaan. Het gaat hier dus niet om de normen die echt bestaan
(die worden vaak ‘sociale normen’ genoemd). Waargenomen normen kunnen
anders zijn dan sociale normen omdat mensen niet altijd een goede indruk
van de wereld hebben. Mensen die bovengemiddeld drinken denken
bijvoorbeeld vaak dat ze gemiddeld (of zelfs ondergemiddeld) drinken.
Het gedrag van mensen wordt niet beïvloedt door de echte sociale normen,
maar door hoe mensen denken dat de normen zijn. Dat laatste maakt immers
deel uit van hun psychologie; het eerste kan geen invloed hebben, want
dat zit niet ‘in hun hoofd’. Dit geldt overigens ook voor attitude: het
gaat hier niet over hoe de wereld in elkaar zit, maar over hoe mensen
dénken dat de wereld in elkaar zit.
De waargenomen norm bestaat uit twee soorten norm: descriptieve norm
en injunctieve norm. Descriptieve norm gaat over wat je denkt dat andere
mensen doen, en injunctieve norm over wat je denkt dat andere mensen
vinden dat jij moet doen. Als iemand denkt dat de meeste mensen
door-de-weeks geen alcohol drinken, is de kans dat die persoon dat zelf
gaat doen wat lager. En als iemand denkt dat de mensen zijn zijn of haar
omgeving er negatief tegenover staan als hij of zij door-de-weeks
alcohol drinkt, dan is de kans dat hij of zij dat doet ook wat
lager.
De waargenomen norm is niet voor iedereen even belangrijk: hoe sterk
iemand zich voegt naar de waargenomen norm wordt beschreven in de
zogenaamde ‘motivation to comply’, wat wel te vertalen is als ‘motivatie
om te voegen’. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat iemand eerder volgt wat
zijn of haar vrienden doen dan wat zijn of haar ouders doen; of dat
afkeuring van iemands ouders of familie niet zoveel uitmaakt, maar dat
afkeuring van de partner wel effect heeft.
Waargenomen gedragscontrole
De waargenomen gedragscontrole gaat over (de naam zegt het al) of
iemand denkt het gedrag onder controle te hebben. Dit bestaat weer uit
twee onderdelen: of iemand denkt dat hij of zij het gedrag kan
uitvoeren, en of iemand denkt dat er obstakels zijn om het gedrag uit te
voeren.
Dat eerste kun je zien als iemands indruk van zijn of haar
vaardigheden. Als je ergens goed in bent, dan is je indruk van je
vaardigheden (terecht) hoger. Maar iedereen kent wel mensen die
overschatten hoe goed ze in dingen zijn; of die juist denken dat ze niks
kunnen terwijl dat heel erg meevalt.
Het tweede gaat over obstakels. Iemand kan bijvoorbeeld overtuigd
zijn dat hij of zij goed is in het onopvallend doormidden breken van
XTC-pillen; maar als diegene op een feest is en er steeds iemand van de
staf naar hem of haar kijkt, zal diegene het toch niet snel proberen. In
dat geval is het eerste deel van de waargenomen gedragscontrole wel in
orde (iemand denkt goed onopvallend een pil te kunnen breken), maar het
tweede deel niet (er is een obstakel waardoor diegene dat gedrag toch
niet uit kan voeren). Een ander voorbeeld van een obstakel zou
natuurlijk zijn als diegene geen XTC-pil heeft.
Andere theorieën over gedrag
Volgens de RAA verklaren die drie variabelen samen de intentie van
mensen om beredeneerd gedrag uit te voeren. Er zijn nog veel meer
theorieën die gedrag verklaren, die elk over een ander klein stukje van
menselijk gedrag gaan. Ze hebben echter gemeen dat ze kleine stukjes van
de menselijke psychologie beschrijven met als doel om die meetbaar, en
soms veranderbaar, te maken. Deze theorieën zijn de enige manier om grip
te krijgen op de menselijke psychologie en dus op menselijk gedrag.
Goede bronnen als startpunt om meer te leren over zulke theorieën zijn
bijvoorbeeld het Intervention Mapping boek.
Als een theorie gedrag verklaart, worden de variabelen in zulke
theorieën vaak ‘determinanten’ genoemd. Een determinant is dus een
psychologische variabele die het gedrag van mensen bepaalt. Zulke
determinanten zijn op een heel algemeen, globaal niveau gedefinieerd. Ze
komen immers uit theorieën die vaak voor mensen in het algemeen, en
gedrag in het algemeen, zijn ontwikkeld. Die determinanten bestaan uit
specifiekere opvattingen die subdeterminanten heten.
Attitude bestaat bijvoorbeeld uit alle verwachtingen die
mensen hebben over de gevolgen van een gedrag, en hoe wenselijk of
onwenselijk ze die verwachtingen vinden. Tenminste, in theorie
(letterlijk). In het echt lukt het natuurlijk nooit om al die
subdeterminanten (al die verwachtingen en evaluaties) in kaart te
brengen. Je probeert dat wel zo volledig mogelijk, want alleen de
subdeterminanten zijn specifiek genoeg om je er op te richten met een
interventie.
Leren
Als je iets in de wereld wil veranderen, oftewel, als je menselijk
gedrag wil veranderen (want hoe de wereld is, is het gevolg van gedrag
van mensen), dan moet je dus veranderen wat mensen denken. Je moet ze
dus iets leren. Als mensen bijvoorbeeld ten onrechte denken dat er veel
XTC wordt gebruikt, dan kun je dat misverstand corrigeren, wat
(als descriptieve norm een rol speelt bij hun gedrag) dan zorgt
dat er minder wordt gebruikt. De verandering van zulke psychologische
variabelen komt er altijd op neer dat mensen iets leren over de
wereld.
Levende wezens kunnen leren op allerlei manieren. Dit kunnen we omdat
er leerprocessen zijn geëvolueerd (die op hun beurt zijn geëvolueerd
omdat organismen met een mutatie waardoor ze beter konden leren een
voordeel hadden ten opzichte van dieren die dat minder goed konden,
waardoor ze meer nakomelingen kregen, zodat de genen die coderen voor
die mutatie zich door de populatie verspreiden). Die evolutionaire
leerprocessen (ELPs) zijn hoe dieren (en dus mensen) leren. Die ELPs
zijn bijvoorbeeld habituatie, conditionering, of emotiegebaseerd leren -
er zijn er negen (zie Crutzen & Peters, 2018, doi:10.1080/17437199.2017.1362569).
Die ELPs moeten dus worden ingeschakeld als je een mens iets wil
leren. Tegelijkertijd zijn deze leerprocessen heel basaal. Over de jaren
heen zijn er allerlei methoden op hogere niveau’s onderzocht die ‘onder
de motorkap’ deze ELPs inzetten. Deze gedragsveranderingsprincipes
(Behavior Change Principles, BCPs) zijn beschrijvingen van wat je kunt
doen om mensen bepaalde dingen te leren. Een voorbeeld van een lijst van
BCPs is de lijst van methoden voor gedragsverandering in Intervention
Mapping (zie Kok et al., 2016).
Het komt wel heel nauw met het inzetten van deze
gedragsveranderingsprincipes (BCPs). Dit komt omdat ze achter de
schermen werken door het inzetten van evolutionaire leerprocessen. Die
zijn nooit geëvolueerd omdat ze handig zijn bij
gedragsveranderingscampagnes, maar altijd omdat ze ooit een voordeel
hadden voor onze verre voorouders. Diezelfde omstandigheden moeten in de
BCP dus heel nauwkeurig worden benaderd, anders is de kans dat ze de
onderliggende ELPs succesvol inschakelen klein, en dan werkt de
interventie niet.
Toepassingen
BCPs en ELPs zijn heel algemeen en abstract. Dat is logisch, want het
zijn algemene leerprocessen en gedragsveranderingsprincipes (BCPs). Ze
zijn niet ontwikkeld voor, of onderzocht bij, een specifieke populatie
of een specifiek gedrag, maar juist voor ‘mensen in het algemeen’.
Daarom moeten ze altijd een specifieke, concrete invulling krijgen.
Zo’n invulling heet een toepassing (‘application’ in het Engels).
Dezelfde BCP kan op allerlei verschillende manieren worden toegepast.
Rolmodellen (‘modeling’ in het Engels) kunnen bijvoorbeeld worden
gebruikt in een lesplan op een middelbare school, of in een filmpjes, of
in een serious game, of in een comic. Hoe het er op het eerste gezicht
uitziet maakt vaak weinig uit voor of de onderliggende evolutionaire
leerprocessen goed worden aangesproken. Dat zit hem in andere details,
die vaak worden beschreven in de zogenaamde ‘voorwaarden voor
effectiviteit’ (in Intervention Mapping heten die ook wel ‘parameters
voor effectiviteit’).
Bij het kiezen of ontwikkelen van de toepassingen waarnaar de BCPs
worden vertaald is het dus belangrijk om aan die voorwaarden voor
effectiviteit te voldoen. Verder is het belangrijk dat de toepassingen
aansluiten bij de doelgroep, cultuur, en context. De toepassingen zijn
tenslotte het concrete, tastbare product dat de doelgroep onder ogen
krijgt.
Effectieve gedragsverandering
Dus, nog even alles op een rijtje:
- Mensen kunnen leren omdat er evolutionaire leerprocessen (ELPs) zijn
geëvolueerd;
- Deze ELPs kunnen worden ingezet via gedragsveranderingsprincipes
(BCPs);
- Die BCPs worden vertaald naar concrete toepassingen, waarbij aan de
voorwaarden voor effectiviteit moet worden voldaan;
- Die toepassingen richten zich op specifieke opvattingen die mensen
hebben (subdeterminanten);
- Die subdeterminanten maken deel uit van determinanten op een meer
algemeen niveau;
- Die determinanten bepalen of mensen bepaald gedrag uitvoeren.
Tot slot nog een extra bouwsteentje: het concept van een subgedrag.
Net als determinanten uit subdeterminanten bestaan, bestaat gedrag vaak
uit subgedragingen. Als je het bijvoorbeeld hebt over condoomgebruik,
wil je eigenlijk dat mensen meerdere gedragingen uitvoeren: condooms
kopen, condooms bij zich dragen, op het juiste moment over condooms
beginnen, en de condooms correct gebruiken. Er zijn verschillende
redenen waarom mensen elk van die subgedragingen wel of niet uitvoeren.
En om succesvol te zijn moet een interventie bereiken dat mensen al die
subgedragingen uitvoeren.
Dus, een succesvolle interventie vereist dat duidelijk in kaart is
gebracht:
- Wat het doelgedrag is;
- Uit welke subgedragingen dat doelgedrag bestaat;
- Wat de belangrijke determinanten van elk van die subgedragingen
zijn;
- Wat binnen elke determinant van elk subgedrag de belangrijke
subdeterminanten zijn;
- Welke gedragsveranderingsprincipes (BCPs) geschikt zijn om die
subdeterminanten te veranderen;
- Aan welke effectiviteitsvoorwaarden moet worden voldaan als die BCPs
worden toegepast;
- In welke toepassingen die BCPs worden toegepast.
Die zeven stappen kunnen worden gezien als een soort ketting: een BCP
wordt toegepast volgens de effectiviteisvoorwaarden in een toepassing
die invloed heeft op een subdeterminant die deel uitmaakt van een
determinant die invloed heeft op een subgedrag die deel uitmaakt van het
doelgedrag.
Het veranderen van het doelgedrag vereist dus een serie van dat soort
kettingen, waarbij elke ketting uitlegt hoe een subdeterminant wordt
beïnvloedt en hoe dat uiteindelijk invloed heeft op gedrag. Het idee is
dus dat alle kettingen samen alle belangrijke subdeterminanten bevatten.
Oftewel, alle belangrijke stukjes psychologie van de doelgroep met
betrekking tot het doelgedrag.
Dit wordt natuurlijk snel onoverzichtelijk, zoveel verschillende,
vaak abstracte, stukjes informatie. De ABCD is een hulpmiddel om dit in
kaart te brengen.
ABCDs
De ABCD bestaat uit twee delen.
ABCD matrix
Het eerste deel is de ABCD matrix. Dit is een tabel met zeven
kolommen, van links naar rechts:
- Gedragsveranderingsprincipes (BCPs, en ‘methods for behavior change’
in Intervention Mapping);
- Effectiviteitsvoorwaarden (‘parameters for effectiveness’ in
Intervention Mapping);
- Toepassingen (‘applications’ in Intervention Mapping);
- Subdeterminanten (vaak ‘beliefs’ genoemd in Intervention
Mapping);
- Determinanten;
- Subgedragingen (‘performance Objectives’ in Intervention
Mapping);
- Het doelgedrag (‘target behavior’ in Intervention Mapping).
Elke rij in de tabel geeft een ‘ketting’ weer die de aannames van een
stukje van een interventie expliciet en inzichtelijk maken. Samen geeft
de tabel dus precies aan waar de interventie op ingrijpt en waarom hij
zou werken. Door het formaat (de ABCD specificatie heeft altijd zeven
kolommen, en elke rij representeert altijd de ketting van een BCP via
een subdeterminant naar een doelgedrag) is de ABCD specificatie
‘machine-readable’: hij kan geautomatiseerd worden ingelezen. Hierdoor
is het mogelijk om van meerdere interventies snel een overzicht te
genereren van de (sub-)determinanten waar de interventies zich op
richten, of van de BCPs of toepassingen die worden gebruikt.
Voorbeeld: XTC-gebruik
Een voorbeeld van zo’n ABCD matrix staat in Google Sheets op https://docs.google.com/spreadsheets/d/1EKVqtG1kmf0ZxEvFUOBqUmakXTd9Ye3aSyZucBqiyRM/edit?usp=sharing.
Deze specificatie staat in Tabel 1.
Zo’n specificatie kan worden geopend in de speciale module
“behaviorchange - Tools for Behavior Change Researchers and
Professionals”, die in het eveneens gratis programma “jamovi” kan worden
geinstalleerd (zie https://www.jamovi.org). In dit programma kan de ABCD
matrix worden bewerkt en kan de ABCD zelf worden geproduceerd en
opgeslagen als PDF.
Ook bestaat er een online app op https://a-bc.eu/apps/abcd,
waar een Google Sheets URL in kan worden gecopypaste. De app laat dan
eerst de ingelezen ABCD specificatie zien, waarna met de ‘Diagram’ knop
de ABCD diagram kan worden gegenereerd.
| Persuasieve communicatie |
Boodschappen moeten relevant zijn, en niet teveel
afwijken van wat de doelgroep gelooft; kan worden gestimuleerd met
verrassing en herhaling; bevat argumenten. |
Een infographic laat zien hoe de effecten van XTC
veranderen als de dosis verandert. |
Als ik een hoge dosis XTC gebruik, dan voel ik me
minder verbonden met anderen. |
Attitude |
Besluiten een hoge dosis MDMA te willen vermijden |
XTC doseren volgens de richtlijnen |
| Persuasieve communicatie |
Boodschappen moeten relevant zijn, en niet teveel
afwijken van wat de doelgroep gelooft; kan worden gestimuleerd met
verrassing en herhaling; bevat argumenten. |
Een infographic laat zien hoe de effecten van XTC
veranderen als de dosis verandert. |
Als ik een hoge dosis XTC gebruik, dan voel ik me meer
geisoleerd. |
Attitude |
Besluiten een hoge dosis MDMA te willen vermijden |
XTC doseren volgens de richtlijnen |
| Persuasieve communicatie |
Boodschappen moeten relevant zijn, en niet teveel
afwijken van wat de doelgroep gelooft; kan worden gestimuleerd met
verrassing en herhaling; bevat argumenten. |
Een infographic laat zien hoe de effecten van XTC
veranderen als de dosis verandert. |
Als ik een hoge dosis XTC gebruik, dan onthoud ik
minder. |
Attitude |
Besluiten een hoge dosis MDMA te willen vermijden |
XTC doseren volgens de richtlijnen |
| Informatie over de goedkeuring van anderen |
Anderen staan ook echt positief tegenover het
doelgedrag. |
Het noemen van het Party Panel resultaat dat de meeste
mensen lager willen doseren. |
De meeste mensen staan goedkeurend tegenover het
vermijden van een hoge dosis MDMA. |
Waargenomen norm |
Besluiten een hoge dosis MDMA te willen vermijden |
XTC doseren volgens de richtlijnen |
| Rolmodellen |
De doelgroep moet zich kunnen identificeren met het
model; het model moet worstelen met het wenselijke gedrag; het model
moet worden beloond voor het wenselijke gedrag. |
Een comic met voorbeelden van gesprekken over
dosering. |
Ik kan uitleggen waarom ik volgens de richtlijnen wil
doseren. |
Waargenomen gedragscontrole |
Met de uitgaansgroep van te voren bespreken welke dosis
iedereen wil gebruiken |
XTC doseren volgens de richtlijnen |
ABCD diagram
Het tweede deel is de diagram zelf (de ‘D’ in ABCD). Dit is een
visualisatie van de ABCD specificaties zodat deze voor mensen goed
leesbaar is. Het resulterende model wordt ook wel een ‘logic model’ of
een ‘theory of change’ genoemd. Dit wordt simpelweg gegenereerd door de
abcd functie in de behaviorchange R package,
door de ‘behaviorchange’ module in jamovi, of door de online app op https://a-bc.eu/apps/abcd.
De ABCD diagram voor het voorbeeld hierboven ziet er zo uit:
Deze ABCD laat in het midden, op het ‘breedste’ (eigenlijk hoogste’
punt van de diagram, in grijze boxjes de subdeterminanten zien waar de
interventie zich op richt. Dit zijn dus bijvoorbeeld de opvattingen die
zijn geïdentificeerd in determinantenonderzoek. Hoe meer deze lijst alle
belangrijke aspecten van de psychologie van de doelgroep bevat, hoe
hoger de effectiviteit van de interventie zal zijn.
In de kolom rechts van de subdeterminanten staat onder welke
determinanten de subdeterminanten theoretisch vallen. Dit is belangrijk
om te weten, omdat de determinanten de link zijn naar de BCPs.
Deze determinanten voorspellen vervolgens de subgedragingen waar de
interventie zich op richt, en die subgedragingen vormen samen het
doelgedrag.
Aan de linkerkant van de subdeterminanten staat welke toepassingen
worden gebruikt om deze subdeterminanten te beïnvloeden. Dit zijn dus de
concrete, tastbare producten die samen de interventie vormen.
Deze toepassingen kunnen alleen een effect hebben als ze zorgen dat
er iets verandert in het hoofd van de doelgroep: de doelgroep moet iets
leren. Er moeten dus evolutionaire leerprocessen (ELPs) worden
ingeschakeld, en de gedragsveranderingsprincipes (behavior change
principles, oftewel BCPs), helemaal links in de ABCD zijn de actieve
ingrediënten die het mogelijk maken die ELPs in te schakelen.
Dat komt echt heel nauw, en daarom zijn voor die BCPs specifieke
voorwaarden voor effectiviteit beschreven. Die voorwaarden staan in de
tweede kolom, als losse tekst bij de lijnen van de BCPs naar de
toepassingen.
Referenties
Crutzen, R., & Peters, G.-J. Y. (2018). Evolutionary learning
processes as the foundation for behaviour change. Health Psychology
Review, 12, 43–57. doi:10.1080/17437199.2017.1362569
Kok, G., Gottlieb, N. H., Peters, G.-J. Y., Mullen, P. D., Parcel, G.
S., Ruiter, R. A. C., … Bartholomew, L. K. (2016). A taxonomy of
behavior change methods: an Intervention Mapping approach. Health
Psychology Review, 10, 297–312. doi:10.1080/17437199.2015.1077155
These binaries (installable software) and packages are in development.
They may not be fully stable and should be used with caution. We make no claims about them.
